Leczenie Migdałków i Uszu u Dzieci
Leczenie przerostu migdałków i nawracających angin u dzieci:
1. Diagnostyka:
- Wywiad: Szczegółowy wywiad z rodzicem/opiekunem dziecka dotyczący objawów, przebiegu choroby, wcześniejszego leczenia, alergii, chorób współistniejących.
- Badanie przedmiotowe: Dokładne badanie laryngologiczne jamy ustnej, gardła, nosa, uszu, szyi. Ocena wielkości migdałków, obecności nalotu, wysięku, stanu błony bębenkowej.
- Badania dodatkowe:
- Wymaz z gardła i nosa: W przypadku podejrzenia anginy paciorkowcowej.
- Badania krwi: Morfologia, CRP, ASO (w przypadku podejrzenia anginy paciorkowcowej).
- Badania obrazowe: RTG boczne czaszki (w przypadku podejrzenia przerostu migdałka gardłowego), polisomnografia (w przypadku podejrzenia obturacyjnego bezdechu sennego).
2. Leczenie zachowawcze:
-
Anginy paciorkowcowe:
- Antybiotykoterapia (penicylina, cefalosporyny, makrolidy) przez 10 dni.
- Leczenie objawowe (leki przeciwgorączkowe, przeciwbólowe, płukanki gardła, a także nawadnianie).
-
Anginy wirusowe:
- Leczenie objawowe (w tym przede wszystkim leki przeciwgorączkowe, przeciwbólowe, płukanki gardła, nawadnianie).
-
Przerost migdałka gardłowego:
- Kortykosteroidy donosowe lub leki przeciwhistaminowe (skuteczność ograniczona).
- Płukanie nosa solą fizjologiczną, nawilżanie powietrza, unikanie dymu tytoniowego, dieta bogata w witaminy i minerały.
-
Przerost migdałków podniebiennych:
- Obserwacja, leczenie objawowe, unikanie czynników drażniących.
3. Leczenie chirurgiczne:
-
Adenotomia (czyli usunięcie migdałka gardłowego):
- Wskazania:
- Przerost migdałka gardłowego powodujący zaburzenia oddychania, bezdechy senne, jak również nawracające zapalenia ucha środkowego.
- Brak odpowiedzi na leczenie zachowawcze.
- Wskazania:
-
Tonsillektomia (czyli usunięcie migdałków podniebiennych):
- Wskazania:
- Nawracające anginy paciorkowcowe (≥7 epizodów w ciągu roku, ≥5 epizodów rocznie przez 2 lata, ≥3 epizody rocznie przez 3 lata).
- Przerost migdałków powodujący zaburzenia oddychania lub połykania.
- Ropień okołomigdałkowy.
- Brak odpowiedzi na leczenie zachowawcze.
- Wskazania:
Kwalifikacja do zabiegu operacyjnego:
- Ocena laryngologiczna: Dokładne badanie laryngologiczne, ocena wielkości migdałków, stopnia przerostu, a także obecności powikłań.
- Wyniki badań dodatkowych: Wymaz z gardła i nosa, badania krwi (morfologia, CRP, ASO), badania obrazowe (RTG, polisomnografia).
- Ocena stanu ogólnego dziecka: Wykluczenie przeciwwskazań do znieczulenia ogólnego, ocena ryzyka krwawienia.
- Decyzja o zabiegu: Podejmowana indywidualnie, na podstawie wskazań klinicznych, a także wyników badań dodatkowych oraz oceny ryzyka i korzyści.
Postępowanie pooperacyjne:
- Adenotomia: Obserwacja, leki przeciwbólowe, nawadnianie, kontrola laryngologiczna.
- Tonsillektomia: Obserwacja, leki przeciwbólowe, nawadnianie, dieta płynna i papkowata, a także okresowa kontrola laryngologiczna.
- Możliwe powikłania i działania niepożądane: Krwawienie, ból, nudności, wymioty, infekcja.
Choroby uszu u dzieci:
1. Ostre zapalenie ucha środkowego (OZUŚ):
- Etiologia: Najczęściej bakteryjna (Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae, Moraxella catarrhalis), rzadziej wirusowa.
- Objawy: Ból ucha, gorączka, rozdrażnienie, płacz, wyciek z ucha, zaburzenia słuchu.
- Diagnostyka: Otoskopia (zaczerwienienie, wybrzuszenie błony bębenkowej), tympanometria (płaska krzywa, czyli typu B).
- Leczenie:
- Leczenie przeciwbólowe i przeciwgorączkowe: Paracetamol, ibuprofen.
- Antybiotykoterapia: Amoksycylina (pierwszego rzutu), w przypadku alergii – cefalosporyny lub makrolidy. U dzieci powyżej 2 roku życia z łagodnym przebiegiem choroby można rozważyć obserwację przez 48-72 godziny.
- Dekongestanty: Wspomagająco, ułatwiają odpływ wydzieliny z ucha.
2. Przewlekłe zapalenie ucha środkowego (PZUŚ):
- Etiologia: Często wieloczynnikowa (bakteryjna, wirusowa, grzybicza), związana z zaburzeniami wentylacji ucha środkowego (np. przerost migdałka gardłowego, alergia, uraz).
- Objawy: Nawracające lub przewlekłe wycieki z ucha, niedosłuch, perforacja błony bębenkowej.
- Diagnostyka: Otoskopia (perforacja błony bębenkowej, wyciek), mikrobiologia wymazu z ucha, tympanometria, a także audiometria i inne.
- Leczenie:
- Leczenie przyczynowe: Usunięcie przyczyny zaburzeń wentylacji ucha (np. adenotomia, leczenie alergii i inne).
- Antybiotykoterapia: W przypadku infekcji bakteryjnej.
- Leki miejscowe: Krople do uszu z antybiotykiem lub kortykosteroidem.
- Chirurgia: W przypadku braku poprawy po leczeniu zachowawczym (tympanoplastyka ewentualnie mastoidektomia).
3. Wysiękowe zapalenie ucha środkowego (WZUŚ):
- Etiologia: Zaburzenia wentylacji ucha środkowego (np. przerost migdałka gardłowego, alergia), przebyta infekcja wirusowa.
- Objawy: Niedosłuch, uczucie pełności w uchu, szumy uszne, brak bólu i gorączki.
- Diagnostyka: Otoskopia (retrakcja błony bębenkowej, a także płyn za błoną), tympanometria (płaska krzywa).
- Leczenie:
- Obserwacja: U większości dzieci wysięk ustępuje samoistnie w ciągu 3 miesięcy.
- Leczenie przyczynowe: Usunięcie przyczyny zaburzeń wentylacji ucha (np. adenotomia, leczenie alergii).
- Leki przeciwhistaminowe lub mukolityczne: Wspomagająco, ułatwiają odpływ wydzieliny z ucha.
- Wentylacja: W przypadku utrzymywania się wysięku przez ponad 3 miesiące lub znacznego niedosłuchu (drenaż przez błonę bębenkową, założenie drenów wentylacyjnych).
Kwalifikacja do zabiegu:
- WZUŚ:
- Utrzymywanie się wysięku przez ponad 3 miesiące pomimo leczenia zachowawczego.
- Znaczny niedosłuch.
- Nawracające epizody WZUŚ.
- Zaburzenia mowy lub rozwoju spowodowane niedosłuchem.
Postępowanie pooperacyjne:
- Drenaż przez błonę bębenkową: Obserwacja, kontrola laryngologiczna.
- Założenie drenów wentylacyjnych: Obserwacja, higiena uszu, kontrola laryngologiczna, jak również ewentualne usunięcie drenów po kilku miesiącach.
Leczenie Migdałków i Uszu u Dzieci
W Centrum Medycznym PESMED leczeniem operacyjnym pacjentów laryngologicznych w znieczuleniu ogólnym zajmuje się dr n. med. Piotr Sawicki. Kwalifikacje do operacji wykonują wszyscy Nasi specjaliści:
-
dr n. med. Piotr Sawicki,
-
dr n. med. Artur Bogacz
-
lek. med. Paweł Szyderski
-
lek. med. Krystyna Masna